Γλαύκωμα
Τι ακριβώς είναι το γλαύκωμα και που οφείλεται:
Το γλαύκωμα είναι μια ύπουλη, μη αναστρέψιμη οφθαλμική κατάσταση που μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε τύφλωση. Πρόκειται για ένα σύνολο παθήσεων με βασικό χαρακτηριστικό την καταστροφή του οπτικού νεύρου. Το οπτικό νεύρο είναι ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα σε εγκέφαλο και οφθαλμό μεταφέροντας τα οπτικά ερεθίσματα. Η αυξημένη ενδοφθάλμια πίεση (η πίεση στο εσωτερικό του ματιού που δημιουργείται εξαιτίας αδυναμίας αποχέτευσης το υδατοειδούς υγρού μέσω του δοκιδωτού πλέγματος το οποίο βρίσκεται στη γωνία, όπου ο κερατοειδής συναντά την ίριδα) είναι δυνατόν να προκαλέσει βλάβη στο οπτικό νεύρο και αλλοίωση των οπτικών πεδίων. Η ενδοφθάλμια πίεση του ματιού κυμαίνεται μεταξύ 12 και 21 χιλιοστόμετρα υδραργύρου (mmHg). Όταν λοιπόν για οποιοδήποτε λόγο η εκροή του υδατοειδούς υγρού παρεμποδίζεται, τα επίπεδα ενδοφθάλμιας πίεσης αυξάνονται και έτσι δημιουργείται το γλαύκωμα.
Συμπτώματα:
Δυστυχώς για όλους, τουλάχιστον στα αρχικά στάδια, τα συμπτώματα της πάθησης είναι ανύπαρκτα, βασική αιτία για την επικινδυνότητα αυτής. Σε προχωρημένα στάδια εκτός από τις βλάβες στην περιφερειακή όραση, ξεκινά η αλλοίωση και στην κεντρική. Ωστόσο υπάρχουν κάποιοι προδιαθετικοί παράγοντες όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπέρταση, η μυωπία, οικογενειακό ιστορικό, κάποιες αγγειακές παθήσεις και οφθαλμικές φλεγμονές. Η οφθαλμολογική εξέταση πρέπει να γίνεται προληπτικά μετά τα 40. Το γλαύκωμα αποτελεί την 2η αιτία τύφλωσης στον δυτικό κόσμο ακριβώς γιατί στις περισσότερες των περιπτώσεων παραμένει αδιάγνωστο.
Τύποι γλαυκώματος:
Δύο είναι οι βασικοί τύποι γλαυκώματος:
–Γλαύκωμα κλειστής γωνίας: Παρατηρείται όταν η γωνία μεταξύ του περιφερικού κερατοειδούς και της ίριδας είναι κλειστή και εμφανίζεται συνήθως σε υπερμέτρωπες και ηλικιωμένους. Η ενδοφθάλμια πίεση είναι εξαιρετικά υψηλή και η όραση πάρα πολύ θολή. Τα συμπτώματα μπορεί να είναι ιδιαίτερα έντονα με έντονο πόνο στον οφθαλμό και κοκκίνισμα. Το οξύ γλαύκωμα κλειστής γωνίας χρειάζεται άμεση θεραπεία και αντιμετώπιση π.χ. με σταγόνες για την μείωση της ενδοφθάλμιας πίεσης. Εάν η πίεση παραμένει σε αρκετά υψηλά επίπεδα απαιτείται χειρουργική επέμβαση.
–Γλαύκωμα ανοιχτής γωνίας: Παρατηρείται όταν η γωνία μεταξύ του περιφερικού κερατοειδούς και της ίριδας είναι ανοιχτή. Είναι η πιο ύπουλη μορφή γλαυκώματος αφού είναι εντελώς ασυμπτωματική. Στο χρόνιο απλό γλαύκωμα παρά το γεγονός ότι η γωνία είναι ανοικτή, μπορεί να εντοπιστεί αυξημένη αντίσταση στην εκροή του υδατοειδούς υγρού μέσω του δοκιδωτού πλέγματος. Αυτή η αντίσταση στην αποχέτευση προκαλεί την αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης, με αποτέλεσμα την καταστροφή του οπτικού νεύρου. Ενώ λοιπόν ο οφθαλμός δείχνει φυσιολογικός και οι απώλεια όρασης εντελώς ανώδυνη, οι ασθενείς δεν αντιλαμβάνονται της παρουσία της νόσου. Το χρόνιο απλό γλαύκωμα κυριολεκτικά ‘κλέβει’ σιωπηλά την όραση.
Άλλες μορφές γλαυκωματος:
–Γλαύκωμα φυσιολογικής πίεσης: Παρουσιάζεται σε άτομα που διαθέτουν μεγάλης ευαισθησίας οπτικό νεύρο, ικανό να επηρεάζεται και από τιμές ενδοφθάλμιας πίεσης που για τους περισσότερους θεωρούνται απόλυτα φυσιολογικές.
–Συγγενές γλαύκωμα: Είναι πολύ σπάνιο αλλά σοβαρό. Εμφανίζεται στα 4 πρώτα χρόνια της ζωής. Ένα παιδί με συγγενές γλαύκωμα είναι αρκετά ανήσυχο, έχει πολλά δάκρυα, τρίβει τα μάτια του συχνά και παρουσιάζει αυξημένη φωτοευαισθησία. Μια πλήρης οφθαλμολογική εξέταση είναι απαραίτητη για την έγκαιρη διάγνωση.
Αντιμετώπιση:
Πρωταρχικός στόχος για την θεραπεία του γλαυκώματος είναι η ελάττωση της ενδοφθάλμιας πίεσης. Αναμφισβήτητα σημαντικό ρόλο παίζει και η έγκαιρη διάγνωση του προβλήματος.
Φαρμακευτική αγωγή: Η καθημερινή χορήγηση ειδικών αντιγλαυκωματικών φαρμάκων και αποτελεσματικών κολλυρίων είναι λύση για τον έλεγχο της ενδοφθάλμιας πίεσης. Σε μια τέτοια περίπτωση απαιτείται συμμόρφωση και υπευθυνότητα του ασθενούς.
Εφαρμογή laser: Όταν οφθαλμικές σταγόνες ή ταμπλέτες κριθούν ανεπαρκείς οι τεχνολογίες ALT (Argon Laser Trabeculoplasty) και SLT (Selective Laser Trabeculoplasty) είναι ικανές να βοηθήσουν στην απομάκρυνση του υδατοειδούς υγρού από τον οφθαλμό. Στο γλάυκωμα ανοιχτής γωνίας (χρόνιο απλό γλαύκωμα) η δέσμη θερμικού laser εφαρμόζεται στον αποχετευτικό μηχανισμό της γωνίας και μάλιστα με το SLT δεν διαταράσσονται οι ιστοί αυτού (δυνατότητα επανάληψης σε περίπτωση υποτροπής). Επίσης, στο γλαύκωμα κλειστής γωνίας (οξύ γλαύκωμα) ο οφθαλμίατρος έχει την δυνατότητα να χρησιμοποιήσει και πάλι ειδικό laser για την δημιουργία οπής στην ίριδα και απελευθέρωση του υδατοειδούς υγρού.
Χειρουργικές επεμβάσεις: Η τραμπεκουλεκτομή είναι η περισσότερο διαδεδομένη τεχνική, όμως η εμφύτευση τεχνητών βαλβιδικών μηχανισμών και η καναλοπλαστική αποδεικνύονται πολλά υποσχόμενες μέθοδοι.
