Καταρράκτης

Τι ακριβώς είναι ο καταρράκτης και που οφείλεται;

Η σταδιακή με την γήρανση και την πάροδο των ετών θόλωση του κρυσταλλοειδούς φυσικού φακού του ματιού, πίσω από την ίριδα, ονομάζεται καταρράκτης. Η συγκεκριμένη πάθηση κάνει την εμφάνισή της συνήθως μετά τα 55, χωρίς όμως να αποκλείονται οι περιπτώσεις εμφάνισης σε νεότερες ηλικίες, εξαιτίας κάποιου τραυματισμού του οφθαλμού ή διαταραχές στον μεταβολισμό. Ο συγγενής καταρράκτης παρουσιάζεται με την γέννηση, αλλά είναι αρκετά σπάνιος. Η έκθεση στον ήλιο (υπεριώδης ακτινοβολία) αλλά και η κακή διατροφή επιταχύνουν την εμφάνιση της νόσου.

Συμπτώματα:

Τα κυριότερα συμπτώματα του καταρράκτη είναι:

• Θολή, θαμπή, σκοτεινή ή μειωμένη όραση
• Τακτικές αλλαγές στις συνταγές γυαλιών
• Εξασθενισμένα χρώματα (μειωμένη χρωματική αντίληψη)
• Λάμψεις, ενοχλητικές αντανακλάσεις, φωτοστέφανα, ευαισθησία στο φως, φωτοφοβία
• Αρνητική επιρροή στην ευαισθησία αντίθεσης (contrast sensitivity)
• Αισθητά μειωμένη νυχτερινή όραση

Αντιμετώπιση του καταρράκτη:

Ο καταρράκτης, όταν είναι σε αρχικό στάδιο, είναι δυνατόν να αντιμετωπιστεί με γυαλιά, όμως η συγκεκριμένη λύση είναι αναμφισβήτητα προσωρινή. Η ολοκληρωτική αφαίρεση του καταρράκτη πραγματοποιείται ξεκάθαρα χειρουργικά με πιο γνωστή την τεχνική της φακοθρυψίας με υπερήχους. Πρόκειται για χειρουργική επέμβαση υψηλού επιπέδου. Με την συνεχή εξέλιξη της τεχνολογίας έχει καθιερωθεί σαν μια διαδικασία ρουτίνας με 98% ποσοστό επιτυχίας.

Φακοθρυψία

Η τεχνική της φακοθρυψίας είναι η πιο διαδεδομένη λύση για την αφαίρεση του καταρράκτη παγκοσμίως. Είναι γρήγορη και σχεδόν ανώδυνη. Αρχικά αναισθητικές σταγόνες ενσταλλάσονται και δημιουργούνται 2 μικροσκοπικές τομές στον οφθαλμό (2 – 3 mm), ώστε έπειτα να πραγματοποιηθεί η καψουλόρηξη, ουσιαστικά ένα κυκλικό άνοιγμα στο πρόσθιο περιφάκιο για την εισαγωγή ενός ειδικού εργαλείου (σαν μικρή βελόνα) που εκπέμπει ηπερήχους και θρυμματίζει – κατακερματίζει και αναρροφά τον θολωμένο καταρρακτικό φακό. Στην θέση του φυσικού φακού τοποθετείται ένας ενδοφθάλμιος φακός που ονομάζεται ενδοφακός. Η μέθοδος της φακοθρυψίας είναι απόλυτα ασφαλής, δεν περιλαμβάνει ράμματα και δεν καθιστά απαραίτητη την διαμονή στην εκάστοτε κλινική. Ο ασθενής επιστρέφει άμεσα στις καθημερινές του δραστηριότητες. Η επέμβαση καταρράκτη μπορεί να συνδυαστεί με την αντιμετώπιση της πρεσβυωπίας και του αστιγματισμού.

Ενδοφθάλμιος φακός ή ενδοφακός (IOL)

Ο ενδοφθάλμιος φακός (ενδοφακός) που αντικαθιστά τον θολό φυσικό φακό του οφθαλμού σε επέμβαση αφαίρεσης καταρράκτη είναι στην πραγματικότητα ένας τεχνητός αναδιπλούμενος φακός (από ακρυλικό ή σιλικόνη) που εμφυτεύεται στον οφθαλμό κατά την διάρκεια της διαδικασίας της φακοθρυψίας.

Τύποι ενδοφακών:

–Μονοεστιακός ενδοφακός (monofocal intraocular lens): ένα σημείο εστίασης για ποιοτική μακρινή όραση

–Μονοεστιακός τορικός ενδοφακός (monofocal toric intraocular lens): ένα σημείο εστίασης για ποιοτική μακρινή όραση και διόρθωση του κερατοειδικού αστιγματισμού

–Πολυεστιακός ενδοφακός (multifocal intraocular lens): πολλαπλά σημεία εστίασης για ποιοτική όραση σε κοντινή, μακρινή και ενδιάμεση απόσταση (αντιμετώπιση της πρεσβυωπίας)

–Πολυεστιακός τορικός ενδοφακός (multifocal toric intraocular lens): πολλαπλά σημεία εστίασης για ποιοτική όραση σε κοντινή, μακρινή και ενδιάμεση απόσταση (αντιμετώπιση της πρεσβυωπίας) και συνδυαστική διόρθωση του κερατοειδικού αστιγματισμού

–Προσαρμοστικός ενδοφακός (adaptive intraocular lens): Μιμούνται την δυνατότητα προσαρμογής του φυσικού φακού του οφθαλμού για ποιοτική όραση σε όλες τις αποστάσεις

Τι είναι ο δευτερογενής καταρράκτης;

Το περιφάκιο είναι η λεπτή μεμβράνη σαν σάκος που φιλοξενεί τον φυσικό φακό του οφθαλμού. Μετά από επέμβαση αφαίρεσης καταρράκτη και την τοποθέτηση του ενδοφακού, υπάρχει πιθανότητα θόλωσης του οπίσθιου περιφακίου. Η κατάσταση αυτή καλείται δευτερογενής καταρράκτης, έχει σαν σύμπτωμα την σταδιακά μειωμένη όραση και εμφανίζεται στο 8 – 10% των ατόμων που έχουν υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση καταρράκτη. Η αντιμετώπιση πραγματοποιείται ακόμα και σε ένα απλό ιατρείο με σχάση οπισθίου περιφακίου με ένα ειδικό laser που ονομάζεται yag laser.